TẠI SAO GIUDA ISCARIOT LẠI BÁN CHÚA?

 Nguyên nhân thực sự của chuyện này có lẽ chỉ có Giuda và Chúa biết. Chúng ta không thể hiểu vì không có manh mối nào, và cũng không được phép kết án hay tuyên bố về phần rỗi linh hồn của ông. Tuy nhiên, các nhà tu đức và thần học cũng cố gắng đưa ra một vài suy luận cá nhân về chuyện này. Trong số đó, có 3 nguyên nhân thường được trích dẫn nhất xin liệt kê sau đây. Nhưng vẫn phải nhấn mạnh lại, đây chỉ là những suy luận riêng của một số nhà tu đức và thần học chứ không phải giáo huấn chính thức của Giáo Hội.

1. Vì Giuda ham tiền

Một suy luận mang tính đạo đức bình dân cho rằng Giuda bán Chúa vì ham tiền. Giuda được Chúa Giêsu giao nhiệm vụ giữ túi tiền, là thủ quỹ của nhóm nên ông có liên quan đến tiền bạc. Và có lẽ vì tham tiền "chí công vô tư" - lấy của công làm của tư - khiến trở thành kẻ phản thầy. Tuy nhiên suy luận này không đủ mạnh, vì Giuda chỉ bán Thầy cho nhóm Biệt Phái với giá 30 đồng bạc, tương đương giá bán một người nô lệ thời bấy giờ, tức không phải một số tiền lớn. Hơn nữa, nếu bán Thầy vì ham tiền, có lẽ Giuda đã không hối hận tới mức trả tiền lại và đi tự tử.

2. Vì Giuda hiểu sai về quyền bính của Chúa Giêsu

Là 1 trong 12 tông đồ thân cận của Chúa Giêsu, được Chúa chia sẻ cho biết nhiều điều bí nhiệm và nhất là được tận mắt chứng kiến những việc lạ lùng Chúa Giêsu làm như chữa lành bệnh tật, làm cho kẻ chết sống lại, hóa bánh ra nhiều, đi trên mặt nước... Giuda nghĩ rằng thầy mình thần thông quảng đại và không ai làm gì được thầy. Chính vì thế, Giuda đã định chơi khăm nhóm Biệt Phái khi biết họ có âm mưu muốn bắt Chúa Giêsu. Giuda tự tin rằng bán thầy thì vừa có tiền mà vừa không làm tổn hại thầy, vì chắc chắn thầy sẽ thoát khỏi mọi nguy hiểm với quyền năng vô biên ấy. Tuy nhiên ông không ngờ rằng sự phản bội của ông lại vô tình trùng với kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa, đó là Chúa Giêsu phải chịu chết để giải thoát tội lỗi nhân loại. Do đó, ông ân hận và tự vẫn. Ở đây lại nảy sinh một vấn đề gây nhiều tranh luận: Vậy thì Giuda phản thầy là kế hoạch của Chúa định sẵn chứ đâu phải là lỗi của Giuda? Về vấn đề này  xin trình bày trong một phần riêng tiếp theo.

3. Vì Giuda có âm mưu chính trị, muốn làm cách mạng bạo lực

Theo ý kiến một số nhà nghiên cứu Kinh Thánh, Giuda Iscariot cũng là thành viên của nhóm Nhiệt Thành, tức là nhóm chủ trương dùng đấu tranh bạo động để giải thoát Israel khỏi sự thống trị của quân Roma. Chữ Iscariot trong tiếng Hipri có nghĩa là nhiệt thành và hiếu chiến. Ngoài Giuda Iscariot thì còn có Giuda Tadeo cũng được Tin Mừng nêu rõ là thuộc nhóm nhiệt thành. Người Do Thái nói chung và các nhóm nổi loạn thời bấy giờ nói riêng - trong đó có nhóm Nhiệt Thành - đều biết Kinh Thánh Cựu Ước và biết đến lời loan báo của các ngôn sư rằng Đấng Mêsia sẽ đến giải thoát dân. Nhưng họ hiểu lời loan báo ấy theo nghĩa chính trị, tức là tin rằng sẽ có một vị lãnh tụ vĩ đại xuất hiện lãnh đạo dân chiến đấu giải phóng dân tộc. Trong bối cảnh đang bị Roma thống trị, người Do Thái càng mong chờ lời tiên báo ấy ứng nghiệm hơn bao giờ hết. Giuda cũng mang tâm trạng như thế, và khi trở thành môn đệ của Chúa Giêsu, chứng kiến quyền năng và bao việc lạ Chúa làm, lại được chính Chúa Giêsu nói cho biết Ngài là Đấng Mêsia thì lòng nhiệt thành với đất nước càng khiến Giuda mù quáng. Ông háo hứng chờ đợi thầy mình phất cờ nổi dậy, nhưng chờ mãi mà không thấy. Mất kiên nhẫn, Giuda đã đi một bước liều lĩnh là bán thầy để ép Thiên Chúa ra tay. Giuda tin rằng Chúa Giêsu là Đấng Mesia, Con Thiên Chúa, vậy thì nếu Thiên Chúa thấy con mình bị bán và bị bách hại lẽ nào Ngài không ra tay giải thoát. Đó sẽ là cơ hội tuyệt vời để tiêu diệt quân Roma và giải phóng dân tộc. Nhưng âm mưu của ông không đúng với ý định của Thiên Chúa, khiến ông hối hận và tự vẫn. Âm mưu chính trị khiến Giuda bán thầy là lý lẽ tương đối mạnh nhưng như đã nói, đây vẫn chỉ là suy luận cá nhân mà thôi.

M. Eugenius Nguyễn OCist