Con Thiên Chúa đã xuống thế gian để làm người và sống trong một gia đình mà chúng ta gọi là gia đình thánh gia. Một gia đình thánh thiện, gương mẫu cho mọi gia đình, mà hôm nay Giáo hội mời gọi chúng ta cùng nhau để học hỏi và chiêm ngắm nơi gia đình thánh gia, và nhờ đó chúng ta nhìn lại thực tại nơi gia đình của chúng ta. Khi nói đến gia đình Nagiaret thì chúng ta nghĩ rằng, các Ngài là những bậc thánh cả, thì không có gì phải nói. Nhưng sự thánh thiện đó có phải là những con đường dễ giãi không? Và sự thánh thiện đó có tránh khỏi những đau khổ, khó khăn và mâu thuẫn không? Nếu chúng ta đọc lại Tin mừng, thì chúng ta khám phá ra rằng, gia đình thánh gia cũng phải đương đầu với những khó khăn và mâu thuẫn giữa thánh ý của Thiên Chúa và ước muốn của con người.

1. Mẫu thuẫn giữa về việc vợ chồng.

 " Khi ấy, Mẹ Ma-ri-a đã đính hôn với ông Giu-se. Trước khi hai ông bà về chung sống với nhau, thì Maria đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần. Ông Giu-se là người công chính và không muốn tố giác bà, nên mới định tâm bỏ bà cách kín đáo. Ông đang toan tính như vậy, thì kìa sứ thần Chúa hiện đến báo mộng cho ông rằng: đừng ngại đón bà Ma-ri-a vợ ông về, vì người con bà cưu mang là do quyền năng Chúa Thánh Thần". (Mt 1, 18-24). Ngày nay, người ta có thể coi việc có thai trước hôn nhân là bình thường, nhưng với phong tục của người Do Thái lúc bấy giờ thì việc mang thai trước hôn nhân sẽ bị sỉ nhục của người đời, hay bị hình phạt ném đá trước mặt dân chúng. Trước những áp lực về tâm lý, Giuse mới định tâm bỏ Maria cách kín đáo. Điều này cũng hợp lý thôi, bởi vì chẳng người con trai nào lại muốn lấy một người vợ đã mang thai, mà cái thai đó không phải là của mình. Trong hoàn cảnh lúc bấy giờ, gia đình thánh gia không chỉ có những mâu thuẩn trong ý nghĩ mà còn bị áp lực của xã hội. Khi đứa con chưa sinh ra thì hai ông bà đã phải chạy trốn vì sợ bị nhà vua giết chết con trẻ. Thánh Giuse lại phải đưa Mẹ Maria lên lưng con lừa lang thang khắp các làng quê, vì không có tiền để vào nhà trọ, nên phải dừng chân tại chuồng bò trong đêm đông lạnh giá, để cho Mẹ Maria sinh con. Gia đình thánh gia nghèo hơn hết mọi gia đình. Gia đình thánh gia không chỉ có nghèo mà còn bị áp lực của xã hội nữa.

2.Mẫu thuẫn giữa cha mẹ và con cái.

Thánh Luca thuật lai cho chúng ta trong Tin mừng hôm nay. Sau ba ngày, hai ông bà vất vả đi tìm kiếm con trong nỗi lo lắng và sợ hãi. Đến khi gặp Chúa Giê-su trong đền thờ, thì Mẹ Maria nói một cách nhẹ nhàng: " Sao con lại làm cho cha mẹ như thế? Con thấy không cha mẹ đang phải vất vả tìm con!". Người thưa: " Sao cha mẹ tìm kiếm con? Cha mẹ không biết là con có bổn phận ở nhà của Cha con sao?". Làm sao Mẹ Maria và thánh Giuse có thể hiểu được lời nói của Ngài! Giả như chúng ta đặt mình vào hoàn cảnh đó, thì chúng ta sẽ xử sự như thế nào? Một đứa con mười hai tuổi trả lời với cha mẹ mình như thế trong lúc đang tức giận, thì có chắn hẳn chúng ta phải cho một cái tát vào mặt, hoặc là dạy cho nó một bài học để nhớ đời. Đằng này, Mẹ Maria và thánh Giuse ghi nhớ những điều ấy trong lòng. Khi chúng ta đặt mình vào bối cảnh câu truyện trong Tin mừng, thì chúng ta thấy rằng, thánh Giuse và Mẹ Maria cũng không hiểu hết được thánh ý của Thiên Chúa thực hiện trong đời sống của gia đình thánh gia. Cho nên, các ngài cũng phải đương đầu với những khó khăn và thử thách.

3. Động lực nào giúp các ngài vượt qua những mâu thuẫn và khó khăn?

Tôi thiết nghĩ các Ngài đều lấy thánh ý của Thiên Chúa làm giá trị tuyệt đối cho hướng đi chung là thực hiện theo kế hoạch của Thiên Chúa trong đời sống gia đình. Nhờ cái hướng đi chung đó giúp cho gia đình thánh gia vượt lên trên những mâu thuẫn và hóa giải những khó khăn trong đời sống gia đình. Một nhà tâm lý đã nói rằng: " Yêu nhau không phải là nhìn nhau mà là nhìn về cùng một hướng". Gia đình thánh gia yêu thương nhau không phải là nhìn nhau mà là nhìn về một hướng. Hướng đó không ngừng lại trên bình diện xã hội trần thế mà là hướng đi theo chương trình kế hoạch của Thiên Chúa thực hiện. Ngay từ khi sứ thần loan báo cho Mẹ Maria mang thai cho đến khi Chúa Giê-su hoàn tất công trình cứu độ cho nhân loại trên cây thập giá.

Khi chiêm ngắm gia đình thánh gia hôm nay, thì chắc hẳn gia đình của chúng ta cũng không tránh khỏi bởi những khó khăn, thử thách và mâu thuẫn trong gia đình, cho dẫu nó trên một bình khác. Thực tế, đời sống hôn nhân hôm nay đang gặp phải bởi mâu thuẫn giữa vợ với chồng. Sự khác biệt về tâm lý, khác biệt cách nhìn, cách suy nghĩ và cách sống, nên có sự rạn nứt và đổ vỡ. Đời sống gia đình trở nên thảm kịch bi thương, chia rẻ và tan nát, bởi vì họ không có hướng đi chung. Hơn nữa, áp lực bởi trào lưu của xã hội tác động lên đời sống vợ chồng bởi đồng tiền, của cải và quyền lực, đó là những nguyên nhân dẫn đến làm cho gia đình không có hạnh phúc. Con cái mất niềm tin vào cha mẹ bởi những cuộc chia ly, thì làm sao chúng có thể tin vào tình yêu Thiên Chúa trong khi đó cha mẹ là hình ảnh của Thiên Chúa đang hiện diện trong gia đình. Mặt khác, trong bối cảnh sống hiện nay, thì đời sống gia đình cũng không tránh khởi bởi những xung đột mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái do sự khác biệt về tuổi tác, quan niệm, suy nghĩ, cách sống và thời đại, nó dẫn đến sự bất hòa và tranh chấp. Con cái thiếu tôn trọng, coi thường và bỏ rơi cha mẹ v.v. Khi chúng ta nhìn ra những thực trạng của gia đình hôm nay dưới ánh sáng Lời Chúa, điển hình là nơi gia đình thánh gia, thì hẳn chúng ta cùng nhau xác định lại với nhau rằng: bởi đâu gia đình tôi đang bị rạn nứt, đang bị đau khổ và bởi đâu có sự bởi bạo hành, ghen ghét và tranh chấp. Nếu chúng ta dành thời gian để suy niệm, để nhìn và chiêm ngắm nơi gia đình thánh gia, chúng ta sẽ nhận ra được bài học quý giá cho mỗi gia đình chúng ta, đó là lấy giá trị Tin mừng làm nền tảng cho đời sống gia đình, và chúng ta hãy xác định lại hướng đi. Chẳng hạn, một buổi cơm chung, một giờ kinh chung trong gia đình. Nguyên tắc nền tảng giáo dục gia đình là cha mẹ phải đồng tâm nhất trí với nhau. Cho dù, có những khác biệt tâm lý, nhưng khác biệt đó không cho phép chúng ta tạo nên những mâu thuẫn và xung đột, nhưng nó phải được bổ túc cho nhau để hướng dẫn con cái có cùng một hướng đi. Bởi lẽ, với cuộc sống bận rộn, lo toan miếng ăn cho gia đình, cha mẹ muốn cho con cái học thành danh trong xã hội. Cha mẹ có một hướng đi chung, nhưng hướng đi đó là làm sao kiếm được nhiều tiền để rồi quay lại thấy gia đình mình tan vỡ, mất hạnh phúc. Con cái bỏ nhà ra đi. Thay vì, cha mẹ là lá chắn cho niềm tin của con cái trong bối cảnh xã hội ngày nay trước những sự dữ, sự ác đang tìm cách giết chết niềm tin của con cái chúng ta. Ngày xưa, vua Hêrôđê muốn giết Hài nhi Giêsu, nên cha mẹ Hài nhi chạy trốn, thì ngày nay cũng có những áp lực xã hội đang muốn giết con cái chúng ta về thể xác và tinh thần. Vì vậy, đời sống đức tin luôn là điều kiện cần thiết nhất trong đời sống gia đình, vì đức tin là nguồn suối bảo vệ tình yêu và hạnh phúc gia đình. Như thánh Giuse và Mẹ Maria đã dạy cho chúng ta là hãy tín thác vào thánh ý của Thiên Chúa để xây dựng hạnh phúc gia đình.